Links: Ansichtkaart rechts: Reliwiki (03)

1877: Plannen voor de bouw van een orgel. Bij een rondgang wordt al meer dan duizend gulden opgehaald.

Provinciale Drentsche en Asser courant 03-07-1877, 27-12-1877

1878: Op 27 december 1878 wordt in verbaal 52/2 door het College van Toezicht een brief van 23 december van de kerkvoogdij van Nieuw-Buinen behandeld waarin wordt gemeld dat er  f 1500,- nodig is voor de aanschaf van een orgel. De brief wordt voor kennisgeving aangenomen.
Op 28 december 1878 komt in verbaal 53 de vraag van Nieuw-Buinen voor de lening weer aan de orde. Voor de aanschaf denkt men in totaal f 2.500,- nodig te hebben. f 1.000,- moet worden gefinancierd via collectes en f 1.500,- via een lening. De rente zal ten hoogste 5% bedragen en de aflossing zal plaatsvinden in jaarlijkse termijnen van f 50,- vanaf 1880. Het College van Toezicht stemt in met dit plan. (07)

1879: Op 14 april wordt het door van Oeckelen gebouwde orgel in gebruik genomen. 's Middags is er een concert met koorzang en orgel. Op de achterzijde van het orgel is een bord geplaatst met de navolgende tekst: '1879 Ingewijd den 14. April. Kerkvoogden H. Oosting voorzitter, J. Makking? Administratief secretaris, J. Copinga, P.F. Huls, J.A. Hulshof Notabelen, M. Oostingh, J.G. Gratama Hzn, A.J. Luder, H. Huisingh, G.A. Hoving, H.K. Hebels, J. Nijenhuis, B. Lambers. Gemaakt door van Oeckelen & Zn te Haren.'

Foto 1973 nr. B 47740-89 (09)



Provinciale Drentsche en Asser courant 08-04-1879, 17-04-1879



Het nieuws van den dag : kleine courant 21-04-1879 (een deel uit de scan van Delpher is weg gevallen)

1889: Organist H.A. Wessels overlijdt en wordt opgevlgd door Smith uit Stadskanaal.

Provinciale Drentsche en Asser courant 23-05-1889

1891: Er wordt in navolging van de Gereformeerde Kerk geprobeerd een zanggezelschap op te richten. Dirigent wordt H.G. Uneken. Er mag kerk en orgel worden te beschikking gesteld om te oefenen.

Provinciale Drentsche en Asser courant 23-11-1891

1901: Bericht uit de Hervormde Synode omtrent de situatie in Nieuw-Buinen. het orgel is verzekerd voor f 2.500,-.


Handelingen der 86ste Gewone Vergadering van de Algemeene Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk, ten Jare 1901

1903: Op 25 augustus behandelt het College van Toezicht in verbaal 12/3 een brief van de Hervormde kerk van Nieuw-Buinen waarin wordt gevraagd om toestemming voor het verhogen van de beloning van de predikant en de organist. De organist krijgt een verhoging van f 20,- per jaar van f 60,- naar f 80,-. Het college antwoordt dat hiervoor geen toestemming nodig is. (08)

1955: Afschrift van een brief van de kerkvoogdij uit februari aan de Hervormde Orgelcommissie (HOC). Ze willen dat de HOC het stemmen van het orgel controleert. Ook willen ze graag snel de reparatie van een toets die blijft hangen. Het antwoord van de HOC is niet bekend. (04)

1960: Op 13 december schrijft Mense Ruiter een briefje dat hij vergeten is de stembeurt van 24 juni in rekening te brengen. Het uitgevoerde onderhoud op 9 november is wel in rekening gebracht. (05)

1968: Door een brand in de toren loopt het orgel waterschade op.

Nieuwsblad van het Noorden 14-05-1968

1969: In oktober schrijft Klaas Bolt een rapport over het orgel. (06)

1970: Mense Ruiter krijgt opdracht om het orgel te restaureren. Klaas Bolt wordt adviseur. (01)


Foto (02)


Het Orgel 1970-04

1971: Op 23 maart schrijft het ministerie dat een subsidie van 30% kan worden verleend mits het verwarmingssysteem van de kerk wordt aangepast. (06)

1977: Op 24 februari vraagt de kerkvoogdij het Anjerfonds om een bijdrage. Binnen afzienbare tijd wordt er een nieuw verwarmingssysteem geïnstalleerd waardoor de omstandigheden voor het kerkorgel verbeteren.
Op 22 april vraagt het Anjerfonds aan het Bureau Monumentenzorg van Drenthe (BM) om advies.
Op 10 mei vraagt het BM aan de kerkvoogdij of er al een adviseur is aangesteld en er een kostenbegroting is gemaakt.
Op 16 mei schrijft de kerkvoogdij aan het BM. Als adviseur is Klaas Bolt aangesteld. De kostenbegroting is gebaseerd op een offerte van Mense Ruiter van 8 februari 1977. De totale kosten bedragen f 50.995,13. De kosten voor een nieuwe verwarming bedragen circa f 20.000,-.
Op 13 augustus stuurt Klaas Bolt zijn rapport van oktober 1969 naar het BM. Het orgel is sinds de bouw in 1879 niet gewijzigd.
Windvoorziening: In de onderkas ligt de magazijnbalg, waarvan de handzwengel buiten gebruik is. Er is een oude windmotor in een dempkist. Er zijn geen lekkages.
Windlade: Er is in oktober 1969 enige doorspraak geconstateerd, maar niet in hevige mate.
Klavier: Het beleg is vies en vergeeld. Veel stukjes beleg zijn vernieuwd zonder koperen pennetjes. Twee naamplaatsjes van de registertrekkers ontbreken.
Mechaniek: De speelaard is aangenaam. Weinig gerammel.
Front en kas: Het front kan worden gerekend tot het beste wat Van Oeckelen heeft gemaakt. De frontpijpen hebben veel donkere plekken. De orgelkas heeft geen wormgaten.
Pijpwerk: Weinig beschadigingen. Het orgel heeft een stevige klank. Alleen de Salicionaal 'klinkt erg ordinair.'
Algemeen: Het orgel is met veel zorg vervaardigd en met uitzondering van de kas van goed materiaal. het behoort tot de betere Van Oeckelen-orgels. De vervangingswaarde is f 50.000,-
Restauratie: De windlade dient grondig te worden gereviseerd en te worden voorzien van een verende slepenconstructie om bestand te zijn tegen de invloeden van de verwarming. Enkele beschadigde pijpen dienen te worden gerepareerd en het klavierbeleg moet worden hersteld.
Op 9 september schrijft het BM aan het Anjerfonds dat het orgel van Nieuw-Buinen tot de betere orgels van Van Oeckelen behoort. Het is sinds de bouw niet gewijzigd. Het BM zou het toejuichen als het Anjerfonds een bijdrage levert. (06)

1978: Op 30 november gaat het ministerie akkoord met het restauratieplan. Het plan dient echter nog wel wat verder te worden gedetailleerd. Op dit moment is er geen subsidie mogelijk. Over een paar jaar zijn er weer mogelijkheden. Het subsidiabel bedrag wordt vastgesteld op f 60.000,-. (06)

1979: Restauratie door Mense Ruiter onder advies van Klaas Bolt (08, 10)

Drentse Volksalmanak 1982 pagina 161

1980: Op 22 september keurt het ministerie de geldelijke verantwoording goed. De subsidie wordt bepaald op 50% van f 55.361,89 is f 27.681,-. Dit zal worden uitbetaald in 1981.
Op 1 november schrijft de kerkvoogdij aan de provincie dat het ministerie subsidie heeft toegekend. De restauratie, die werd voorgefinancierd, is inmiddels afgesloten. Kan de provincie nu ook subsidie verstrekken?
Op 25 november adviseert het BM positief aan de provincie voor het verstrekken van een subsidie.
Op 3 december schrijft de gemeente Borger aan de kerkvoogdij dat ze een subsidie van f 15.230,- toekennen, mits de provincie ook positief beslist. (06)

1981: Op 23 januari besluit de provincie een subsidie toe te kennen van 10%. (06)

2012/2014: Groot onderhoud door Mense Ruiter met als adviseur Stef Tuinstra. (01)

Bovenstaand artikel bevat een aantal fouten:
 -Bouwjaar is 1879
 -Adviseur is Stef Tuinstra
 -Restaurateur is Orgelmakerij Mense Ruiter uit Zuidwolde

Bronvermelding:

1. Brochure: Groninger Orgelagenda 2011, 2012 en 2013
2. Boek: Het Nederlandse historische orgel 1878-1886 blz. 91-92
3. www: https://reliwiki.nl/index.php/Nieuw-Buinen,_Kerklaan_1_-_Protestantse_Kerk (24-01-2025)
4. Archief Lambert Erné, Universiteit Utrecht
5. Mense Ruiter oude archief
6. Drents Archief: 0913 Archief van de afdeling Monumentenzorg van de provincie Drenthe 978 Nieuw Buinen, NH kerk; 1971-1980
7. Drents Archief: 0446 Provinciaal College van Toezicht Hervormde Gemeenten 82 1878
8. Drents Archief: 0446 Provinciaal College van Toezicht Hervormde Gemeenten 101 1902-1903
9. 13 www: http://www.kerkeninbeeld.nl