Havelte, Hervormde kerk in de toren van de kerk



1986: Organist Cees Roubos schrijft op 3 april een brief aan de kerkvoogdij van Havelte of het mogelijk is op eigen kosten een orgel in de toren plaatsen. Het orgel zal 2 registers hebben, waarvan de pijpen uit de galmgaten van de toren steken.
Hij wil daar op zaterdagmiddagen concerten gaan geven. Het orgel zal worden gemaakt door de orgelmaker De Wit uit Nieuw-Vennep. Het orgel krijgt 2 registers: een zacht tongwerk (Regaal of Dulciaan) en een chamade-trompet. De laatste stem wordt horizontaal geplaatst voor een van de galmgaten en zal ook buiten hoorbaar zijn. Hoe ver het geluid reiekt is afhankelijk van de weersomstandigheden. Ht orgel is persoonlijkt eigendom en zal worden bespeeld op zatredag of zondag.
Op 21 november vraagt Roubos aan de gemeente Havelte toestemming voor het plaatsen van het orgel. De trompetten worden met een orgelklavier bespeeld en zullenzodanig geïntoneerd zijn dat ze ver buiten de toren te horen zijn. Een en ander is bedoeld als 'vermaklijkheid voor het publiek'. Het orgel zal bespeeld worden op zaterdag in overleg met kerk en omwonenden. De kosten voor bouw en onderhoud zijn voor ondergetekende.
Irgelmaker De Wit heeft toegezegd in april 1987 met de bouw in de toren te zullen beginnen. Dit zal slechts enkele dagen in beslag nemen. Vanaf die tijd zal ik enekel op proef spelen.

1987: De gemeente Havelte geeft op 9 februari teostemming voor het bespelen van het orgel op zaterdagmiddagen in de kerktoren van Havelte.
Gedacht wordt aan tijdstippen 11.00-12.00, 13.00-14.00 of 15.00-16.00. De toestemming heeft voorlopig een beperkte duur van 3 maanden Daarna volgt opnieuw een beoordeling.
Op 28 februari schrijft Roubos aan de kerkvoogdij dat er op 9 februari toestemming is verkregen van de gemeente Havelte. De bouw zal start in augustus.
Op 18 maart gaat ook de kerkvoogdij van Havelte akkoord. Er mag niet worden gespeeld tijdens kerkdiensten, begrafenissen en trouwerijen.

1988: Bouw door de orgelmaker de Wit uit Nieuw-Vennep van een chamadron in de toren wordt gerealiseerd.
Op 19 oktober wordt de toestemming voor het bespelen van het chamadron door de gemeente Havelte verlengd tot 1 januari 1990


Algemeen Dagblad 26-06-1992


Foto (02)


Artikel uit een onbekende krant Klik op de afbeelding voor een vergroting

1993: Op 13 januari meldt Cees Roubos dat het koor Cantabel uit Oosterhesselen belangeloos wil optreden in de kerk van Havelte. De opbrengst komt ten goede aan het chamadron. Er is nog geld tekort voor een noodzakelijke wijziging van het orgel.

1996: Op 28 maart schrijft Cees Roubos dat het Chamadron op 15 juni na wijzigingen door De Wit weer in gebruik zal worden genomen.
Hij vraagt het volgende:
- Mag er onder het bord waarop de kerkdiensten worden aangekondigd een vermelding komen van de concerttijden van het chamadron?
- Mogen in de nabijheid van de kerk 20 stoelen worden geplaatst bij een concert?
- Kunnen hiervoor de stoelen uit het centrum worden gebruikt?
- Kunnen tijdens de ingebruikname 100 stoelen worden geplaatst?

Het technisch concept van het chamadron is nu zo gewijzigd dat het orgel op rails staat en de pijpen naar buiten kunnen worden geschoven als er wordt gespeeld.


Leeuwarder Courant 31 mei 2014

Het Chamadron is een orgel met alleen tongwerken, opgesteld om buiten beluisterd te kunnen worden alsof er trompetspelers vanuit een toren spelen. Het instrument in de Havelter toren bestaat uit 50 koperen pijpen. De pijpen variëren in lengte van10 tot 230 cm. De windlade met de pijpen staat gemonteerd op rails. Op deze manier kunnen de pijpen door de galmgaten van de toren worden geschoven als het instrument wordt bespeeld. Het instrument is gelijkzwevend gestemd op a' = 440 Hz. De stemming kan echter eenvoudig worden gewijzigd naar een oude niet gelijkzwevende stemming. Het orgel bestaat uit 1 manuaal en een aangehangen pedaal. De tractuur is electro-pneumatisch. Het manuaal heeft een omvang van C tot g''' en het pedaal loopt van B' tot f'. Dit is eén toon meer dan de standaard-omvang. De naam "Chamadron" is afgeleid van het woord 'chamade', dat in de Spaans-Portugese orgelbouwtraditie staat voor de horizontale tongwerken op een orgel.

Cees Roubos, uitvinder van het Chamadron
Cornelis Roubos werd geboren in Leiden op 2 december 1955. Hij studeerde af als organist aan het conservatorium in Den Haag en deed daarna staatsexamen voor piano. Hij is organist van de hervormde kerk in Zweeloo en is begeleider van enkele koren in Zuid-Oost Drenthe. Hij is verbonden aan de "Musikschule Niedergrafschaft" in Uelsen (Duitsland) als orgel- en pianoleraar. Als jongen droomde hij van middeleeuwse "Toren-muziek". Deze muziek werd gespeeld door een aantal trompetters vanaf een toren en schalde zo over de stad. Door de bouw van het chamadron heeft hij deze droom in realiteit omgezet. Het orgel werd voor eigen rekening gebouwd en kostte meer dan een jaarsalaris. Vanaf 1988 bespeelt Cees zijn Chamadron ieder zaterdag van 16:00 tot 17:00. Het seizoen begint op een zaterdag in het voorjaar en eindigt op de laatste zaterdag van september. Het chamadron verrast de toerist met zijn muziek vanuit de galmgaten vanuit de oude Havelter toren. Het geluid van het instrument lijkt in de onderste octaven op een kromhoorn en roept de atmosfeer op van de oude middeleeuwse muziek. Middeleeuwse muziek voor blaasinstrumenten is dan ook bij uistek geschikt om op het instrument uit te voeren. Er wordt voortdurend gezocht naar voor het instrument geschikte muziek. Cees heeft muziek bewerkt voor het instrument en zelfs een compositie-opdracht verstrekt aan Johann Th. Lemckert, de organist van de St. Laurenskerk te Rotterdam

U kunt corresponderen met de stichting "Vrienden van het Chamadron".

Zie http://www.chamadron.nl  voor inlichtingen

We zijn op zoek naar nieuwe composities van 2 tot 3 minuten

De volgende composities werden speciaal voor het chamadron vervaardigd.

1. Tijdschrift: Het orgel 1996/09 Orgelbouwnieuws door Aart Bergwerff
2. www: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Clemenskerk_%28Havelte%29
3. www: http://www.chamadron.nl
4. Drents Archief: 0359 Nederlands Hervormde Gemeente Havelte 355 Stukken betreffende het plaatsen en bespelen van een 'chamadron', een orgel met een reeks van 56 trompetten, in de kerktoren; 1986-1996

Onderstaande foto's zijn gemaakt door de organist Dick Sanderman, die al enkele malen op dit instrument heeft geconcerteerd.
Ook heeft hij een compositie speciaal voor dit instrument vervaardigd.