Assen, PKN kerk Kloosterveen

Op de website van de kerk staat over het orgel het volgende verhaal:

"De pelgrimstocht van een orgel.
Het begon een eeuw geleden ergens in Oost Groningen, naar ik meen in Scheemda. Er werd een orgel gebouwd. Met enkele grote giften, maar ook met kwartjes, dubbeltjes, stuivers, centen, halve centen werden de financiën bij elkaar gebracht. Het orgel deed zo’n tachtig jaar dienst en toen was het plotseling afgelopen. Niet dat het orgel het niet meer deed, maar de kerk werd gesloten. Het orgel werd uit elkaar gehaald en opgeslagen.
Begin jaren tachtig was er in de wijkgemeente Beijum in Groningen behoefte aan een orgel. Beijum was goed te vergelijken met de wijkgemeente van Kloosterveen van de afgelopen 10 jaar: een gemeente in opbouw. Zonder een eigen kerkruimte en kerkend in een schoolgebouw. Een vast orgel was niet mogelijk. Vandaar dat werd besloten het opgeslagen orgel te kopen en het in een kist te bouwen. Om het oneerbiedig te zeggen: het orgel werd gekist. Bij kisten denken we direct aan dood en begraven, maar voor het orgel begon juist een nieuw leven. Met heel veel vrijwilligers onder leiding van orgelmaker Mense Ruiter uit Zuidwolde werd de hele operatie uitgevoerd. Het instrument werd heel ingenieus in de kist gebouwd. Er werd een uniek veringsysteem bedacht zodat bij het verrijden het orgel niet ontstemd raakte. Zo klonk het orgel opnieuw in de eredienst, een jaar of vijftien. Toen rond 1995 door een reorganisatie een aantal kerken werden gesloten werd in Beijum overgegaan op een ander orgel. Men had inmiddels een vaste kerkruimte en optisch vond men het nieuwe orgel mooier. Wat geluid betreft beslist niet. Het orgel werd weer opgeslagen en men besloot tenslotte het maar te verkopen. Onze kinderen speelden in die tijd kerkorgel en voor hen hebben we het orgel gekocht. De kinderen gingen na een paar jaar de deur uit en het orgel werd niet veel meer bespeeld. Verrassend was het voor ons te horen dat de wijkgemeente Kloosterveen graag het orgel zou willen overnemen. Het orgel krijgt na een bewogen leven en een lange tocht weer een nieuwe bestemming. Of beter gezegd het krijgt weer zijn oude bestemming, namelijk functioneren in de eredienst. Wij wensen de organisten van Kloosterveen veel speelplezier, en de gemeente van Kloosterveen veel plezier om er naar te luisteren en er bij te zingen. Gefeliciteerd!
Iwan Visser en Greet Ritskes"

Toelichting vanuit Mense Ruiter Orgelbouw:
De basis voor het grote kistorgel zijn afkomende delen van een Goldschmeding-orgel (Goldschmeding was gevestigd in Amsterdam) dat in de Gereformeerde kerk te
Scheemda stond vóór het in 1981 nieuw gemaakte instrument door Mense Ruiter Orgelmakers.
Vrijwilligers, onder leiding van Jan Veldkamp (werkzaam bij Mense Ruiter Orgelmakers), die destijds lid was van de kerkgemeenschap te Beijum, Groningen, hebben deze orgelonderdelen gebruikt voor het kistorgel.
De windlade is onder verantwoordelijkheid van Mense Ruiter Orgelmakers in de werkplaats gerestaureerd en een deel van de mechaniek is eveneens in de werkplaats gemaakt.

1908: Financiering van het orgel in Scheemda


Nieuwsblad van het Noorden 28-02-1908

Dispositie:

Manuaal C-f'''
Holpijp 8 vt
Prestant 8 vt disc.
Octaaf 4 vt
Fluit 4 vt
Quint 3 vt disc. (c'-f''')
Octaaf 2 vt
Fluit 2 vt disc.
Terts 1 3/5 vt disc.

Pedaal aangehangen C-b

2010: Op 10 september schrijft Bindert Posthuma dat het jostorgel bij particulieren thuis staat en is geschonken aan de wijkgemeente PKN te Kloosterveen. Deze betrekken na de herfstvakantie een nieuwe ruimte. Het orgel is al bekeken en bespeeld door Theo Jellema. Hij was zeer tevreden over de klank en de staat van onderhoud. Het orgel wordt tijdelijke geplaatst in de Zuiderkerk te Assen tot plaatsing op de nieuwe locatie. Is het moglijk het kistorgel te stemmen in de Zuiderkerk en wat zijn de kosten?

2013: Op 2 april brengt Mense Ruiter een rapport uit over de toestand van het orgel, met daaran gekoppeld een plan voor groot onderhoud.
Het orgel staat doordeweeks opgeslagen in een opbergrruimte. het is van groot belang dat daar de vochtigheid tussen de 50 en 60% wordt gehouden. Het isntrument is een goede onderhoudsbeurt waard.
Het orgel heeft zeer te leiden gehad van uitdroging, waardoor veel niet meer soepel loopt en houten pijpen zijn gescheurd. Het in- en uitschuiven van het pedaalklavier gaat zeer moeizaam. het kleine metalen pijpwerk heeft veel stemschade omdat het deels te kort is. De windvoorziening is zeer lawaaiïg. (01)

2021: Groot onderhoud door orgelmaker Henk Heideveld uit Beilen, met als adviseur Wietse Meinardi.
Wietse Meinardi schreef het volgend over dit grote onderhoud: "Het meest bijzondere orgel van Assen -als je het mij vraagt- staat in de Ontmoeting in Assen (Multifunctioneel centrum Kloosterveste). Dit orgel kreeg onlangs een grote beurt door orgelmaker Henk Heideveld uit Beilen. Ik was betrokken als orgeladviseur.
Het instrument is gebouwd in 1981 door Jan Veldkamp (intonateur/directeur bij Mense Ruiter orgelmakers) met vrijwilligers voor de SOW-wijkgemeente Beijum in Groningen. In 1995 kocht de familie Visser het orgel en in 2010 schonk deze familie het aan de Protestantse wijkgemeente de Ontmoeting in de wijk Kloosterveen in Assen.
Zowel in Beijum als in Assen functioneerde het in een multifunctionele ruimte waarbij het orgel geen vaste plaats kon hebben. Het staat dan ook op wielen, het pedaal is inschuifbaar.
Het is een bijzonder origineel concept, waarbij in een groot uitgevallen kistorgel 8 registers geplaatst zijn, waarvan 4 discant (een samen te stellen Cornet en een Prestant 8').
De klank is draagkrachtig en vult de ruimte verassend goed.
Het pijpwerk is afkomstig van een orgel in de Gereformeerde Kerk in Scheemda, gebouwd door de fa. Goldschmeding rond 1900. Mense Ruiter vervaardigde een nieuwe mechaniek.
Doel van de onderhoudsbeurt was het orgel voor de komende 10 jaar betrouwbaar te laten functioneren. Het orgel had te vaak hangers, de mechaniek was onbetrouwbaar. De windvoorziening was erg lawaaierig en de onderste tonen van de Holpijp gaven bijna geen toon. Ook zakte het orgel door en stond het pijpwerk los. Deze problemen zijn nu verholpen. Ook heeft Henk Heideveld het pedaalklavier vol schimmel opnieuw geschuurd en gelakt.
Een volledige restauratie zat er nu niet niet in. Het pijpwerk heeft vrij veel stemschade (vooral de 3 Cornetregisters op verhoogde bank) dit zou deels gerestaureerd moeten worden. Ook geeft de motor nog een zachte toon (rond de a) wat verholpen zou moeten worden. Daar was nu geen geld voor. Een stembeurt volgt later". (02)

Onderstaande foto's zijn gemaakt door Inge en Wietse Meinardi.
Klik op de afbeelding voor een vergroting






 



 Bronnen:

  1. Archief Mense Ruiter
  2. Informatie Wietse Meinardi en en E-mail Mevr. Veldkamp d.d. 30 november en 2 december 2010